Als ik de Nederlandse reclamefolders weggooi die soms meekomen met de verzamelenvelop uit Nederland, liggen ze de volgende dag op de eettafel van onze meisjes Suwarni en Lasmi. Want in Indonesië wordt niets weggegooid. Lasmi is een hele goeie kok. Generaties Nederlandse families waar ze voor gewerkt heeft, hebben haar geleerd bitterballen te maken, Hollandse appeltaart, focaccia, pizzadeeg, quiche lorraine, couscoussalade, hummus. Alles wat ik haar vraag, heeft ze al eens ooit gemaakt. Het is jammer voor haar kookkunsten dat Taco en ik maar met z’n tweeën zijn. In het begin aten we alles op wat ze maakte. Dat was misschien wel goed voor Taco, maar helemaal niet goed voor mij. Nu ik de hoeveelheid die ik dagelijks in mijn mond stop drastisch heb verminderd, is de hoeveelheid restjes navenant toegenomen. Tel daarbij op wat ik van mijn dameslunches mee naar huis krijg omdat daar ook altijd teveel eten is, en je begrijpt dat mijn koelkast uitpuilt. Alles wat Suwarni, Lasmi en chauffeur Indra na mijn smeekbedes niet hebben opgegeten, gaat naar de bladvegerjongen, de zwembadmeneer, de klusjesman of een andere passerende geluksvogel, want er verdwijnt geen eetbare hap in de vuilnisbak.

Veel schoenen en kleren uit Nederland draag ik niet meer. In dit klimaat waar het altijd 30 graden is, zijn dichte schoenen te warm, evenals truien en T-shirts met lange mouwen. Als ik ze in de kast laat liggen zonder te dragen, gaan ze of schimmelen of de gaten vallen erin. Regelmatig gaat er daarom een pak kleren naar het personeel. Ik moest er eerst aan wennen als Suwarni ’s ochtends aan kwam lopen met iets wat er in de zak had gezeten. Nu vind ik het grappig als ze vol trots in een jurk van mij rondloopt. Dat ik soms winterkleren weggeef, vindt ze helemaal niet erg. Op haar brommertje beschermt ze zich tegen de ijskoude wind die Indonesiërs denken te voelen met een sjaal, een jas en zelfs handschoenen. Laatst had Taco een hele zak poloshirts weg te geven. Ik dacht dat Indra de chauffeur het misschien vervelend zou vinden om in de kleren van de baas te lopen dus ik zei, ‘Alsjeblieft, voor je zoon.’ ‘Not for my son, for me’, was het antwoord. Met als gevolg dat ik nu in de auto elke dag tegen de achterkant van de Chinese Hilfiger poloshirts van Taco zit aan te kijken.

Deze zuinigheid, of beter gezegd, het gebrek aan geld, zie je ook terug in het gereedschap dat Indonesiërs gebruiken. Als ik een schilderijtje wil (laten) ophangen, komen ze van de onderhoudsdienst met een spijker en een metalen staaf. Er wordt net zolang in de betonnen muur gemept tot de spijker enigszins vast zit en het hele pleisterwerk er omheen aan gort is. Je kan het ze niet eens kwalijk nemen dat opdrachten zo beroerd uitgevoerd worden, er is geen baas die het nut inziet van goed gereedschap. Zonde van het geld.

Na de zoveelste lelijke ophangactie zei Taco op een dag, ‘En nu ben ik dat gepruts zat. Ik neem mijn eigen boor mee uit Nederland en voortaan doe ik het zelf.’ Gewapend met zijn Nederlandse Gamma-boortjes, -pluggen en -spijkers ging hij twee nieuwe Ikea lampen boven onze eettafel ophangen. Dat ging helemaal goed, totdat hij een kabeltje moest trekken achter het plafond langs, tussen de twee lampen in. ‘Nu heb ik natuurlijk geen trekveer meegenomen uit Nederland’, foeterde Taco die zijn goed voorbereide klusactie toch nog zag mislukken. Een kwartier vruchteloos peuteren later zag hij twee onderhoudsmeneren langslopen. Hij riep ze en legde zijn probleem uit en na enige studie liepen ze onze tuin weer in.

‘Zouden ze het niet begrepen hebben?’ zei Taco. ‘ Ze lopen weg.’

Maar nee, ze liepen niet weg, ze liepen richting Frangipani boom, zaagden een buigzaam takje af, klommen op onze eettafel, bonden het kabeltje aan de tak vast en verbonden binnen 5 minuten de twee lampen met elkaar. Verbeeldde ik het me, of zag ik daar een zelfgenoegzaam lachje toen ze de poort uitliepen?