‘Het brood is bijna op’, zegt ons dienstmeisje Lasmi ’s morgens als ik beneden kom voor het ontbijt. Het is vreemd om haar een dienstmeisje te noemen, eigenlijk is ze een dienstoma. Ze is net zo oud als Taco, heeft kinderen en kleinkinderen. Haar man werkt samen met haar zoon op het platteland. Ze heeft daarom gevraagd of ze bij ons mag wonen, het scheelt haar huur en in het weekeinde gaat ze dan naar familie of vrienden. Ze heeft hier een klein kamertje met een bed, kast, spaarlamp en tv die ze van ons gekregen heeft. Sinds kort staat er een ventilator omdat het onder het platte dak anders te heet is om te slapen. Het helpt ook om de muggen te verjagen. In een hoekje ligt haar bidmatje opgevouwen, want zoals zoveel Indonesiërs is ze moslim. Soms, als ik haar zoek om wat te vragen, steekt ze haar hoofd om de deur en heeft ze een witte hoofddoek op, dan is ze aan het bidden. In huis draagt ze geen hoofddoek, maar als ze weggaat op haar brommertje doet ze er een om. De helm gaat er bovenop.

Ze is goed in koken, kookt Indonesisch, Italiaans en Nederlands. Nu wij hebben gezegd dat we weinig vlees eten, bedenkt ze gerechten met tofu en tempeh. Ik ben nog steeds niet achter haar hele repertoire. Iedere dag sta ik voor verrassingen want dan vraagt ze ineens, ‘Houdt u van foccaccia? Zal ik pizza maken? Eet u bitterballen?’. Ze doet voor mij ook de boodschappen want ze weet in iedere supermarkt de weg. Alleen brood, dat is mijn afdeling. Ze werkt al zo lang voor buitenlanders dat ze onze eigenaardigheden kent. Een Fransman wil zijn stokbrood, een Duitser zijn zuurdesembrood en een Nederlander zijn volkoren. Niet dat we dat in Surabaya zullen vinden, dat weet zij, maar we willen ons er zelf van overtuigen. Het hoort bij het inburgeren.

Nu hadden Taco en ik ontdekt dat ze in het vijfsterren Shangri-La hotel heerlijk brood verkopen: geen volkoren maar wel donkerbruin en met een knapperige korst. We moeten het al zonder zoveel vertrouwde dingen doen, zeiden we tegen elkaar, dat we ons de luxe van goed brood best mochten permitteren. En zo komt het dat ik wekelijks Indra de chauffeur roep om mij naar het Shangri-La te brengen. Het is vlakbij ons huis, in Nederland zouden we gewoon op de fiets gaan, maar dat is door de hitte, het chaotische verkeer en het feit dat je door iedereen nagestaard wordt, geen pretje. Bovendien, met de fiets naar een vijfsterren hotel, ze zouden geen raad met je weten. Met de auto dus maar.

Aangekomen bij de oprit van het hotel moeten we stoppen. Onze Toyota Kijiang wordt met een metaaldetector onderzocht op bommen. Daarna neemt de Security een kijkje in de kofferbak, observeert wie er in de auto zit en met een pasje voor de chauffeur mogen we verder rijden. Dit gebeurt via een zigzagparcours met wegversperringen om niet recht het hotel binnen te kunnen rijden. Bij de lobby wordt de deur van de auto voor me opengehouden en wordt ik allerhartelijkst welkom geheten door een van de portiers. Nee, geen koffers vandaag. Indra zet de auto op het parkeerterrein en ik loop naar de ingang van het hotel. Maar eerst moet ik mijn handtas inleveren voor inspectie en mag ik door een inspectiepoortje. De volgende deur wordt geopend en nu ben ik echt binnen. ‘How are you mam, How was your day mam, Nice to see you mam’, een koor aan goede wensen volgt mij op mijn gang naar beneden waar de cakeshop is. Elke hotelmedewerker lacht vriendelijk naar me en knikt me toe. Gelukkig, er liggen twee broden, ik haal opgelucht adem, blij dat ik niet voor niets ben gekomen. Op de terugweg begeleidt het koor me in omgekeerde volgorde, ‘Have a nice day mam, hope to see you again mam, goodbye mam.’ Ik vis mijn telefoon uit mijn tas en bel Indra dat ik klaar ben, een laatste glimlach en groet en ik sta buiten. Indra komt voorrijden vanaf het parkeerterrein, de deur van de auto wordt weer voor me opengehouden en ik stap in. Hij levert het parkeerpasje in bij Security en dan zijn we op weg, terug naar huis.

Ik heb het nu 12 keer gedaan. Bij de dertiende ‘How are you mam, How was your day mam, Nice to see you mam’ begin ik me af te vragen hoe lang ik dit ga volhouden, ook al is het brood nog zo lekker. Als ik tegen Lasmi verzucht dat het wel erg veel tijd kost dat brood kopen, kom ik er achter dat haar talenten nog talrijker zijn dan ik dacht als ze zegt: ‘Don’t worry Misuss, Lasmi can bake bread for you.’