Werken met Chinezen
De auto van de zaak die wij hebben is een mini-bus met 6 zitplaatsen en omdat er geen goede openbaarvervoerverbinding tussen de stad en de site is, heb ik aangeboden om mensen van het werk te laten meerijden. Behalve dat het handig is, is het natuurlijk een uitgelezen kans om van alles van mij te weten te komen over Europa en over wat ik van China vind. De bus zit altijd vol. Toen ik vertelde dat ik een cursus ging volgen om de cultuurverschillen tussen China en Nederland te leren kennen, vroegen ze wat cultuur is. Ik wist niet hoe ik het aan ze uit moest leggen.
Cultuur is iets waar je je pas bewust van wordt als je te maken krijgt met mensen die een andere cultuur hebben. Als Nederlander sta je hier niet meer bij stil. Ons eigen land is multicultureel en vrijwel iedere Nederlander is wel eens in het buitenland geweest. We hebben daar gezien dat Belgen beleefd zijn, dat Fransen brood en wijn bij hun eten hebben, dat Spanjaarden laat lunchen en siesta houden en dat Engelsen op vakantie lomp en luidruchtig kunnen zijn.
Maar héél weinig Chinezen zijn in het buitenland geweest en er wonen nauwelijks buitenlanders in China. Bovendien beschouwt meer dan 92% van de bevolking zich Han Chinees. Ze zijn zich dan ook niet bewust van hun eigen cultuur en gewoonten, want iedereen is hetzelfde. De simpele vraag van mijn bus-collega’s was een hele belangrijke les!
Als onderdeel van onze uitzending volgen wij een “Cross-Cultural” Workshop in Guangzhou. Onze cursusleidster, Renée, een Amerikaanse deskundige op het gebied van cultuurverschillen die afwisselend in Hong Kong en Japan woont, geeft de tweedaagse cursus bij ons thuis.
We moeten een vragenlijst invullen waarmee we de cultuurverschillen kunnen bepalen tussen onszelf, de gemiddelde Nederlander, en andere nationaliteiten. Wij blijken aardig aan ons eigen plaatje te voldoen. Interessant wordt het als we onze score vergelijken met de Chinezen. Dan zie je flinke verschillen. Wij vinden dat iedereen gelijkwaardig is, “regels zijn regels”, ”tijd is tijd”, het gaat om het resultaat, meningsverschillen moeten worden uitgepraat en kritiek mag je uiten. Nu wij in het buitenland wonen, merken wij dat “de” Nederlander bestaat. En bestaat “de” Chinees?
Besluitvorming. Tijdens een vergadering zeg je nooit dat een baas ongelijk heeft, omdat hij dan gezichtsverlies lijdt. Een voorstel wordt toegelicht en de baas geeft zijn mening. De rest van de deelnemers zegt vrijwel niets. Besluitvorming verloopt snel. Maar dan, naderhand, kan het ineens anders gaan, als diegene die het besluit uit moet voeren het toch iets anders ziet, maar dat tijdens de vergadering natuurlijk nooit heeft geuit. Voor mij lastig werken hoor! Ik leer nu dat ik nog meer dan in Nederland moet werken met actielijsten en vooral dat ik de acties scherp moet opvolgen, anders schiet iedereen alle kanten op.
Kritiek. Wat is er in een Nederlands bedrijf leuker dan klagen over de baas en het management. Een Chinees uit geen kritiek en moppert niet, althans niet tegenover collega’s. Een baas mag kritiek uiten op zijn medewerkers waarbij geen weerwoord wordt gegeven. Een Chinees wordt nooit openlijk boos want dat beschouwt hij als zwakte, als gezichtsverlies, en dat wil hij ten koste van alles vermijden. Hoe de Chinees zijn onvrede uit, daar ben ik nog niet achter. Het is duidelijk dat ze veel meer dingen accepteren. Is dat prettig? Wat mij betreft niet!
Dit lijdzaam toezien staat verbetering en vernieuwing in de weg. Het staat rommelig werken en slecht functioneren toe. En dat zie je overal in China en bij Chinese producten. De organisatie die wij op gaan zetten, is gebaseerd op het principe “continu verbeteren” en het is duidelijk dat de kritiekloze Chinese cultuur ons daarbij niet gaat helpen. Of toch....
Nu ik hier een poosje werk, zie ik dat er 2 groepen Chinezen zijn, de ouderen en de jongeren (waarbij ik ook nog een verschil zie tussen jonge vrouwen en mannen). De grens tussen ouderen en jongeren ligt scherp op 30 jaar. Het senior kader is ouder dan 30 en dankt zijn positie vooral aan anciënniteit, wat in China een veel grotere rol speelt dan in Nederland, waar mensen veel meer op hun prestaties beoordeeld worden. Ons middenkader is jonger dan 30 en ik probeer zoveel mogelijk met hen samen te werken, omdat ze openstaan voor veranderingen. Ik merk ook dat ze naar mij toe komen met vragen, eerst nog een beetje onwennig, maar nu steeds vaker. Volgens onze cursusleidster Renée zien zij mij als een leraar.
En dan is er de allerjongste generatie. Twee weken geleden is een groep van 50 jonge operators op de brouwerij gearriveerd. Het zijn bijna allemaal schoolverlaters (MBO Food Technology of Engineering) van begin 20. De afgelopen maanden zijn ze opgeleid in onze brouwerij op het eiland Hainan. Tijdens de evaluatie van hun training komt naar voren dat de groep opvallend assertief is en dat vooral de meisjes openlijke discussies aangaan, precies zoals Nederlanders dit graag zien.
Bestaat “de” Chinees? Ja, de Chinees van boven de 30 bestaat en is vrij homogeen. Onder de 30 verandert de jeugd, en de Chinese meisjes in het bijzonder, in hoog tempo. Het is fantastisch om met deze jeugd te werken!
Reacties
Reacties
Nou Taco, je doet met je verhalen zeker niet onder voor Lia! Leuk om te lezen hoe je de werksituaties en de Chinese werknemers beschrijft. De jeugd op de brouwerij zal wel blij met je zijn als "leraar". Maar als je weer weg bent en er komt Chinese leiding moeten ze dan weer terug in het oude stramien? Lastig maar ook boeiend die cultuurverschillen!
X Mieke
Lia is de editor van wat ik schrijf. Vandaar dat het verhaal goed loopt. En wat betreft de jeugd, die neemt het heus over hoor. Wij zorgen er als bedrijf voor dat wat we implementeren blijft bestaan.
He Taco en Lia,
leuk hoor die verschillen tussen de culturen!
Ik kom natuurlijk met Yvette kijken als de brouwerij klaar is !!
liefs Marit
Even snel een reactie: wat een uitdaging om tussen Chinezen te wonen en te werken! Ik vind het al een hele klus om met MBO-ers te werken, van wie de meesten toch echt in de Nederlandse cultuur geworteld zijn. En dan al zoveel verschillen. Kun je nagaan hoe dat bij jou moet zijn! Gaaf om te lezen en heel leerzaam. Dikke kus, Hanny
Wow.. ik had nog nooit stil gestaan bij het feit dat er mensen zijn die niet van cultuurverschil weten. Heel interessant!
Dikke kus voor jullie allebei!
Ik vind het razend interessant wat jullie allemaal schrijven over jullie ervaringen. Zo zijn jullie echt onderdeel van belangrijke veranderingen in China. Groetjes van Cécile en Rino.
Mooi hoor, Taco, hoe je de situatie beschrijft. Ook al is Lia de editor, het blijft wel jouw verhaal en ik geniet ervan. Dank je wel en liefs voor allebei, Marianne
Leuk stukje weer. Ik ben benieuwd, of ik ook tot "dé" Nederlander behoor.
Ja Chinezen zijn en blijven Chinezen maar wel goed te horen dat er verandering in komt bij de jonglui
ik heb weer genoten van het leuke bericht
En als ik tussen de regels doorlees hebben jullie het daar wel naar de zin
Ik kijk weer uit naar jullie volgende verhaal
Groetjes Thea
Hoi Taco en Lia,
Mijn eerste contacten met China waren in 1994 in Shanghai.
Ik was toen ook bezig met cultuur. Ik dacht: ik ga naar een land met een eeuwenoude beschaving en cultuur, eerbied voor ouderen en oude bouwwerken.
Hoe anders was mijn kennismaking met deze cultuur. Althnads in Shanghai.
In eerste instantie zag ik alleen maar "gebrek" aan cultuur: alle oude gebouwen platgegooid, behalve een klein nepstukje voor de toeristen. Geen eerbeid voor ouderen met zitplaatsten in de bus, rochelen, spugen. Een grote rotzooi op straat en ook toiletten op de brouwerij die zelfs voor de chinezen te vies waren en dus ging men maar schijten op het dak tussen de tanks. Yek als je daar 's avonds monsters nam en je je voelde wegglijden.
Later kwam ik wel degelijk cultuur verschillen tegen en merkte ik dat het communisme veel kapot gemaakt heeft. Ze noemen het niet voor niets de culturele revolutie.
Ouderen van boven de 70, nu waarschijnlijk 90, die in de 20er jaren opgroeiden in het "westerse"Shanghai aan de bund spraken Frans en Engels, maar hebben dit tot 1988 niet meer mogen spreken. Hun kinderen en kleinkinderen spraken alleen Chinees en misschien een beetje Russisch. Maar ze waren het nog niet kwijt en schoten je regelmatig aan om te checken of ze het Engels nog niet verleerd waren.
Ook op de brouwerij merk je later veel cultuurverschillen tussen wat je 92% Han chinezen noemt. Dit is toch net zo iets om ons hier in het westen allemaal Europeanen te noemen van Griekenland to Zweden, met een paar % aan Roma e.d.
DE Chinees uit Shanghai accepteert niet zomaar een vrouwelijke baas uit Gunagzhou en in Beijng denken ze weer heel anders. Laat staan al die Chinezen die pas in deze generatie van het platte land naar de stad getrokken zijn en hun familie, en soms kinderen, maar eens per jaar zien tijdens de grote trek naar hun Heim van het Chinees Nieuw Jaar.
Ik merkte precies zoals jij de moeite om eerlijk iets toe te geven. Als iets kapot gaat denken ze dat zij daar verantwoordelijk voor zijn en schamen ze zich ervoor. Terwijl het best zo kon zijn dat ikzelf een ontwerpfout had gemaakt of iets slecht had uitgelegd of dat het gewoon de welbekende chinese kwaliteit van producten was -> vaak ook nog slecht nagemaakt met verkeerde materialen van een westers origineel.
Ook had ik in het begin niet in de gaten dat die vrouwelijke manager uit Guilin in mijn bijzijn verrot gescholden werd door haar ondergeschikten uit Shanghai. Ik verstind er immers toch niets van. Pas na een maand oten ze huilend bij me binnen kwam durfde ze het mij te vertellen wat er werkelijk gebeurd was: Zoals veel chinese dames was zij ook enorm bijziend en had ze dringend een bril nodig. Die hadden wij voor haar gekocht. Er ging een wereld voor haar open en ze was dolblij. Totdat haar collegae deze afpakten en kapot trapten. Ze kwam niet alleen uit het zuiden en was vrouw, maar ze waren ook jaloers dat zij goed Engels sprak en dagelijks met ons omging om alles goed te begrijpen en op te schrijven voor trainingsmateriaal.
Daarnaast heb je in China veel meer "Roma-zigeuners" dan wij in Europa.
Bij die andere 8% zijn meer dan 58 van dit soort groepen met elk een eigen taal. Verschillende zijn verdreven naar landen als Thailand, Laos en Vietnam.
Denk ook aan de turkse Oeiguren in het westen en de bezette monniken in Tibet of de Mongolen.
Bij elkaar zijn dit er net zoveel als er Nederlanders zijn.
Ook denken wij dat ze allemaal rijst eten, maar er wordt in totaal meer tarwe en gerst voor mie en brood dan rijst verbouwd.
Zo nu heb ik lamme vingers. Veel succes met je culturele ontdekkingen.
Marc
http://nl.wikipedia.org/wiki/Offici%C3%ABle_etnische_groepen_van_de_Volksrepubliek_China
Hoi Taco en Lia,
vind het iedere keer weer geweldig intressant om jullie ervaringen te lezen..
groetjes Ger
Volgens mij uiten ze hun ongenoegen passief agressief door alles toch net niet zo te doen als de baas het van hen verlangt ;)
Hadie Taco.
Over verdieping gesproken. ..... Meer bewust van verschillen, dus bewuster coachen. Boeiend hoor! Geniet van ze én van je kwaliteiten!
Groetjes en groetjes aan Lia.
Leo
prettige feestdagen in China,
van uit Oosterijk!
alle benen zijn nog heel.
groetjes,
Jos en Miji Li
Reageer
Laat een reactie achter!
- {{ error }}