Afgelopen zaterdag heb ik een fiets gekocht, bedoeld om in de buurt boodschappen te doen. Een Nederlander zonder fiets is als een Chinees zonder sampan, dus afgelopen weekend ging ik naar de Decathlon (een sportwinkel) met chauffeur Lam. Mijn keus viel op een witte city bike, een beetje klein voor mijn formaat, zonder versnellingen, maar de remmen waren goed. Met een slot en een fietstas erbij kostte de fiets ¥ 770, ongeveer € 85.

Afgaand op het liedje “5 million bycicles in Beijing” zou je denken dat China net zo’n fietsland is als Nederland, maar dit is verleden tijd. De overheid geeft de auto ruim baan, ten koste van de fietser die moet zien te laveren tussen verkeer en voetgangers. Als je ziet wat de fietsers in Guangzhou allemaal (moeten) vervoeren, van flessen water tot gasflessen, van zakken cement tot enorme balen plastic, van hele families tot de complete inboedel van een winkeltje, is het onbegrijpelijk dat het fietsers steeds moeilijker wordt gemaakt om ergens te komen.

Joke, een Nederlandse die met een Chinees getrouwd is, heeft in de Gazette van de Guangzhou Women’s International Club geprobeerd uit te leggen aan welke ‘regels’ fietsers in Guangzhou zich het beste kunnen houden. Deze regels kun je je maar beter eigen maken om te overleven want in de infrastructuur wordt geen enkele rekening gehouden met fietsers. Het is heel gewoon (en vaak veiliger) om tegen het verkeer in te fietsen. Auto’s houden absoluut geen rekening met fietsers; als ze af willen slaan doen ze dat, ook als ze een fietser snijden. Bussen die naar een halte gaan, drukken de fietsers tegen de stoep. Heeft een auto groen licht? Dan slaat hij met een noodgang rechtsaf en toetert alle voetgangers van het zebrapad. Het verkeer van Guangzhou is puur wildwest.

Dus het advies van Joke?

1. Fiets zo veel mogelijk op de stoep. Bel hard zodat de voetgangers weten dat je eraan komt en zigzag er met een zacht gangetje tussendoor. Haal links of rechts in en zorg vooral dat je niemand raakt. Ga ervan uit dat NIEMAND opzij gaat.

2. Alles wat aan de verkeerde kant van de weg fietst heeft voorrang. JIJ moet opzij. Sterker nog. Wat doe je eigenlijk aan de goede kant van de weg?

3. Bussen mogen alles, ze geven geen voorrang, onder geen enkel beding. Als je platgereden wordt, had je maar niet zo stom moeten zijn om de bus in de weg te zitten.

4. Wees voorbereid op elke (on)denkbare manoeuvre van je medeweggebruikers.

En toch is het super leuk om weer een fiets te hebben omdat het een gevoel van vrijheid geeft. Het positieve nieuws is dat de snelheid van het verkeer vrij laag is, wat betekent dat als je een beetje doortrapt, je gewoon met de stroom mee gaat. Er is bovendien nog hoop dat de overheid tot inkeer komt en de fietsers meer ruimte geeft. Het bewijs zagen we toen we een uitstapje maakten naar de universiteitswijk van Guangzhou: de breedste fietspaden die we ooit gezien hebben. En als laatste pluspunt heb ik mijn uiterlijk mee: zo’n lange alien op een fiets rijd je als Chinees toch maar beter niet overhoop want dan kom je toch wel in de problemen…